Via Facebook heb ik vernomen dat collega Eric Donckier nu definitief uit het journalistiek stap om van een welverdiende pensioen te genieten. En ter gelegenheid heeft zijn krant, « Het Belang van Limburg » een receptie gehouden die waarschijnlijk voor geen andere Vlaamse journalist, weze het van « Het Belang van Limburg » of van evenwelke andre Vlaamse krant georganiseerd zal worden.
Voor Eric Donckier was dit afscheid gepast ook al weet hij zeker dat de kerkhoffen vol met onmisbare wezens vol zijn. « Het Belang van Limburg » gaat zeker zonder hem zijn koers volgen, maar hij zal de geschiedenis van de Limburgse krant ongetwijfeld hebben helpen schrijven.
Ik heb persoonlijk Eric Donckier leren kennen een twintigtal jaren leren kennen toen ik tot mijn eigen verbazing voor de eerste keer tot voorzitter van de toenmalige nog unitaire Algemene Vereniging van Belgische Beroepsjournalisten (AVBB) werd verkozen. Eric was zelf lid van de raad van bestuur van AVBB als vertegenwoordiger van de afdeling Antwerpen-Limburg. De tijden waren toen woelig: onder druk onder anderen van de Vlaamse autoriteiten, maar ook onder interne druk moest AVBB « gedefelariseerd » worden. Met andere woorden moesten de Belgische beroepsjournalisten dezeflde oefening voor hun beroepsunie als de politici voor het land maken. Gemakkelijk was dat niet: om de statuten van een beroepsunie te wijzigen moest een meerderheid van 75% gevonden worden. Eerst vonden wij een scenario waarmee Eric Donckier het eens was. Maar bij de volgende vergadering van de raad van bestuur kwam hij ons vertellent dat hij dit scenario niet meer mocht steunen: na raadpleging van zijn afdeling moest hij van mening veranderen. Dit vergemakkelijkte het proces niet maar dit was uiterst eerlijk van hem. Bijgevolg werd het scenario verfijnd, en voor een algemene vergadering voorgelegd, waarbij het voor de eerste (en laatste) keer electronisch werd gestemd. Artikel 1 van de nieuwe statuten werd met… 73% van de stemmen goedgekeurd: 2% te kort. Dit artikel was het sleutelartikel van de gewijzigde statuten. De raad van bestuur schorste de algemene vergadering om spoedig bijeentekomen. Daar zei Eric Donckier dat wij keen andere keuze hadden als onstlag moesten nemen, en zijn voorstel was aangenomen. De algemene vergadering verworp het onstlag en belastte ons met de taak onze statutenwijziging nog te verbeteren. Met de hulp van Eric, die ondertussen tot ondervoorzitter van de AVBB was verkozen konden wij het toen waarmaken.
Maar Eric Donckier is vooral een journalist geweest en hij was als journalist tot lid van de directieraad van de beroepsunie verkozen omdat hij de belangen van het beroep te verdedigen. Slechts één jaar verliet hij het beroep om woordvoeder van Voka, het verbond van de Vlaamse werkgevers, te worden. Maar ik herinner dat hij toen ons vertelde dat hij zijn wagenpersplaat wou houden, niet om er misbruik van te maken, maar omdat het aan hem zijn beroep zou herinneren. Twaalf maanden later was hij bij « Het Belang van Limburg » terug, waar hij gelukkig zijn functie van politieke journalist en editorialist terugvond.
Eric Donckier heeft zijn beroep als overtuigde Limburgse en Vlaamse journalist uitgeoefend. Maar hij is zowel « principautair » als Limburger en Vlaams: zijn volle naam is « Donckier de Donceel », en word « Donckier » op zijn Frans gezegd, niet « Don’kir » op zij Vlaams. Een van zijn voorouders, generaal Donckier de Donceel was opperbevelhebber van de Luikse revolutionaire troepen die in 1789 tegen de Oostenrijkste troepen vochten om de terugkomst van de weggejaagde prinsbisdom voortekomen. En vroeger kwam hij nog geregeld zijn familie bezoeken in het kasteel te Avin, vlak bij Hannuit.
Als perfekt tweetalige politieke journalist kende Eric Donckier ook de Franstalige politici heel goed. Het liet hem toe om zich altijd op een heel zelstandige manier uit te drukken. Sommigen van zijn editorialen konden mijn laaste haar op mijn kop stijgen, anderen vond ik bijzonder gepast. Maar telkens als ik hem liet weten of ik met het met hem eens of oneens was kreeg ik altijd van hem een collegiale antwoord. En ook overtuigde Vlaamse editorialist mocht hij zijn, spaarde hij de Vlaamse autoriteiten niet als hij meende dat er iets met hun beleid verkeerd was.
Eric Donckier is nu uit het beroep gestapt. Zoals reeds gezegd zal de Vlaamse en Belgische journalistieke wereld zonder hem blijven draaien. Ik wou nochtans van de gelegenheid maken om hem hulde te brengen: het was fijn hem tegentekomen!
***
C’est par Facebook que j’ai appris que mon confrère Eric Donckier vient de se retirer définitivement du journalisme, pour profiter d’une retraite bien méritée. Et, pour l’occasion, son journal, le «Belang van Limburg» a mis sur pied une réception comme aucune n’en sera vraisemblablement plus organisée que ce soit au «Belang van Limbourg» ou dans n’importe quel quotidien flamand.
Pour Eric Donckier, cet adieu est bien mérité, même s’il sait sûrement que les cimetières sont remplis d’êtres irremplaçables. Le «Belang van Limburg» suivra assurément son cours sans lui; mais il est certain qu’il a contribué à écrire l’histoire du quotidien limbourgeois.
J’ai fait personnellement la connaissance d’Eric Donckier il y a une vingtaine d’années, lorsque j’ai été élu, à ma grande suprise, à la présidence d’une Association Générale des Journalistes Professionnels (AGJPB) à l’époque toujours unitaire. Eric faisait partie du conseil de direction de l’AGJPB, au titre de représentant de sa section Anvers-Limbourg. L’époque était agitée: sous pression des autorités flamandes, mais aussi en raison d’une pression interne, l’AGJPB devait se «fédéraliser». En d’autres mots, les journalistes devaient procéder pour leur union professionnelle au même travail que les politiques pour le pays. Ce n’était pas simple: il faut une majorité des trois-quarts pour approuver le changement de statut d’une union professionnelle. Nous pensions tout d’abord avoir trouvé une issue, pour laquelle Eric Donckier avait marqué son accord. Mais lors de la réunion suivante du comité directeur, il vint nous dire qu’il ne pouvait plus soutenir ce scénario: après consultation de sa section, il devait changer d’avis. Cela n’allait pas faciliter l’exercice, mais sa démarche était en même temps d’une grande honnêteté. Le scénario fut dès lors affiné et soumis au vote d’une assemblée générale où, pour la toute première (et la dernière) fois, il fut procédé à un vote électronique. L’article 1 des statuts, article-clé pour l’ensemble de la construction, fut approuvé par… 73% des votants, soit 2% trop peu. L’assemblée générale suspendue, le conseil de direction tint une réunion urgente, où Eric Donckier émit l’opinion qu’il n’y avait d’autre choix pour le conseil que de démissionner. La suggestion fut retenue, mais l’assemblée générale rejeta cette décision et chargea le conseil de direction d’encore travailler son projet. Et, avec l’aide d’Eric, qui avait entre-temps été élu vice-président de l’AGJPB, nous fûmes alors en mesure de réussir l’opération.
Mais Eric Donckier a surtout été journaliste, et c’est en tant que journaliste qu’il s’est engagé, à l’époque, dans le conseil de direction de l’union professionnelle, pour défendre les intérêts de toute la profession. Il n’a fait qu’une infidélité d’un an au métier, quand il devint porte-parole du Voka, l’association patronale flamande. À l’époque, il nous confia vouloir conserver sa plaque de presse de voiture, non pour en abuser, mais en souvenir de son métier. Un an plus tard, il y revenait, et il eut la chance de récupérer sa fonction de journaliste politique et d’éditorialiste au «Belang van Limburg».
Eric Donckier a pratigué son métier en journaliste limbourgeois et flamand convaincu. Pourtant, il est autant «principautaire» que limbourgeois et flamand: son nom complet est «Donckier de Donceel», et on le prononce «Donckier» à la française, et non «Don’kir» à la flamande. Un de ces ancêtres, le général Donckier de Donceel, a commandé les troupes révolutionnaires liégeoises, opposées, en 1789, aux troupes autrichiennes qui ramenaient le prince-évêque qu’elles avaient éjecté. Et jadis, il revenait encore régulièrement visiter sa famille au château d’Avin, près de Hannut..
En journaliste politique parfaitement bilingue, Eric Donckier connaissait aussi très bien les politiques francophones. Cela lui permettait de s’exprimer de manière toujours parfaitemenet indépendante. Certains de ses éditoriaux ont pu faire se dresser mes derniers cheveux sur ma tête, mais j’ai particulièrement apprécié certains autres. Et que je lui aie fait part de mon accord ou de mon désaccord, j’ai toujours reçu de lui des réponses tout à fait confraternelles. Et aussi convaincu qu’il ait pu être en éditorialiste flamand, il n’a épargné aucune critique à l’autorité flamande, quand il trouvait que sa gestion laissait à désirer.
Eric Donckier a maintenant quité la profession, et comme je l’ai écrit ci-dessus, le monde journalistique belge et flamand tournera maintenant sans lui. Je voulais pourtant saisir l’occasion pour lui rendre hommage: ce m’a été un plaisir de le rencontrer!
Le blog de Philochar 